Deniz Canavarları
Chloe Aridjis (1971 -)
Chloe Aridjis Kimdir?
Chloe Aridjis, Meksikan-Amerikan bir roman yazarıdır. Üçüncü romanı olan Deniz Canavarları, 2020 yılında PEN/Faulkner Edebiyat Ödülü kazanmıştır.
Okumadan önce:
144 sayfalık harika renklere sahip kapağı olan bir roman… Bu kadar basit gibi görünüp insanı o denli yoran, yüzeysel hissi verip aslında derinlerinde kaybolacağınız...
Romanın konusuna gelmeden önce bahsedilmesi gerektiğini düşündüğüm bir nokta var. Olay Meksika’daki bir adada geçiyor. Chloe Aridjis’in anlattığı bölgenin kültürüne hakim olmasının verdiği güçle, yüklü miktarda Meksika kültürü bombardımanına tutuluyor okuyucu. Ayrıca içerisinde o kadar çok İspanyolca kelime, hatta cümle var ki, bu durum bir yerden sonra ciddi okuma ve anlama güçlüğüne sebep oluyor.
Şimdi gelelim kitabın konusuna…
Kitap 17 yaşında genç bir kız olan Luisa’nın hiç tanımadığı 19 yaşındaki Tomás ile Meksika’daki Zipolite adındaki adaya kaçmasıyla başlıyor. Bunun üzerine sayfalarda olay örgüsü değil de ağır betimlemeler boy göstermeye başlıyor. Adanın, denizin, kumun, kedilerin, köpeklerin, insanların yani neredeyse her şeyin şairane betimlemesiyle karşılaşıyoruz sayfaları çevirdikçe. Betimlemelerden görüldüğü üzere Chloe Aridjis derin duyguları olan bir yazar, sayfalarda doğayı bambaşka gözle görme şansı veriyor okuyucusuna. Zannediyorum ki ödüllü bir roman olmasının en büyük sebebi bu derinliktir.
Betimlemelerin güzelliği her ne kadar hoşuma gitse de, kitap hiçbir sonuca ulaşmıyor. Sayfalarca anlatılan gizemli adada her şey öğrendiğimizle kalıyor. Hoş ki okurda merak duygusu uyandırıyor, her sayfada şimdi ne olacak diye düşündürdü bana. Keşke bu merak duygusunun tatmin eden bir sonucu olsaydı.
Aridjis’in klişe genç kız edebiyatı eserlerinden farklı bir şey ortaya koymasını sağlayan tek şey, mitolojiye girmeye cesaret etmesi ve Baudelaire ve Burroughs'u kullanması olabilir benim gözümde. Genç bir kız olan Luisa, sayfalarda adayı değil aslında kendini keşfe çıkıyor, ancak denizin tehlikelerini de biliyor. Eğer bu işe gönül verir de Deniz Canavarları romanını dikkatli incelerseniz Ardjis’in yazılarındaki dahiyane sembolizmleri görebilir, noktaları birleştirebilirsiniz.
Ayrıntılı olan sembollere ve anlamlarına girerek uzatmayacağım çünkü bu romanın o kadar da araştırılmaya ve üzerinde düşünülmeye değer bir eser olduğunu düşünmüyorum. Bu kitap benim için sadece ‘eh. Nefret edilmez ama çok beğendim denilecek türden de değil. Bende güçlü duygular uyandırmadı.
“Unutma,” derdi babam, “toplum da bir balık akvaryumu gibidir, yalnızca izlemesi zevkli değildir. Yapısı da çok farklı değildir aslında; burada da hayatlarını kayaların arasına saklanarak geçiren, hem önemli hem sıradan anları kaçıran pısırık balıklar var, arkadaşlık ve macera peşinde suda dört dönen, nereye gittiklerini bilmedikleri halde sürekli hareket halinde olan girişken balıklar var, bir de yüzeye yakın duran, yemek sırasında en başta olan ama içeri dalan bir el veya patinin de ilk hedefi olan meraklılar var.”
