Stephen Butler Leacock (30 Aralık 1869 - 28 Mart 1944)
Stephen Leacock Kimdir?
Kanadalı bir öğretmen, siyaset bilimci, yazar ve mizahçıdır. Mizahı ve yerinde eleştirileri ile döneminin tanınan isimlerinden olmuştur, otuzdan fazla deneme kitabı yazmış olup Türkçeye ne yazık ki günümüzde sadece Ivır Zıvır Öyküler çevrilmiştir.
Okumadan önce:
Kitabımızın türü öykü, içerisinde yazarımızın on tane öyküsü yer almaktadır. Birbirinden tuhaf ve absürt bu öyküleri ilkini okumaya başladığımda ben ne okudum diye sorguladım :) Sonra Leacock’ın ne yapmak istediğini ikinci öyküde anlayıp sonrasındaki öykülere gülmeye ve absürtlüklerinden keyif almaya başladım. Belki yazılanları beğenip kendi alıp okumak isteyen olursa diye hiçbir öykünün özetini heyecan kaçırmamak adına yazmıyorum, sadece içerdikleri birkaç özellikten bahsedeceğim. O zaman kısaca tek tek öykülerin içeriklerine değineyim.
Not: Öykülerin “ya da” ekiyle ayrılarak iki farklı adının olmasının sebebi de Shakespeare gibi birçok yazarın eserlerine iki isim vermesidir. Her şeyle dalga geçen Leacock, dokundurmaya isimlerden başlamış.
· Muazzam Bir Muamma ya da Yeteneksiz Dedektif
Leacock’ı benim gibi öncesinde tanımayanlar için ilk öykü biraz afallatıcı. Güya çok yetenekli bir dedektif Wurttemberg Prensinin kaybolmasını araştırıyor. Leacock bu öyküde başta Sherlock Holmes olmak üzere geri kalan tüm dedektif hikayelerinin parodisini yapmış diyebilirim.
· Q ya da Doğaüstünün Dpsişik Bir Dhikayesi
Bu öykü ise bir hayalet hikâyesi. Yoksa çakal arkadaşının pençesine düşmüş enayi bir adamın öyküsü mü demeliyim? :) Leacock bu kısa öyküde korku hikayelerinin parodisini yapmış diyebilirim.
· Ghentli Gimlet Guido ya da Bir Şövalyenin Aşkı
Narin Isolde ile Gimlet Guido’nun dillere destan aşk öyküsü anlatılıyor… Tamamen Shakespeare parodisi ve çok saçma komik bir sonu var.
· Bakıcı Gertrude ya da Yaş On Yedi
Bir aşk öyküsü. Bu kez olaylar daha farklı. Elizabeth döneminin aşk hikayelerine dokundurularak yapılan bir parodi daha karşınızda…
· Katıksız Kahraman ya da Hezekiah Hayloft’un Hayat Mücadelesi
New York’a iş aramaya gelen Hezekiah’ın iş arama sürecinin birden bire nasıl da bir suçlu olmasına evirildiğini okuyoruz. Bu kez bence bir parodi değil de daha çok o dönemin Amerika’sına eleştiri olarak yazıldığı aşikar.
· Bir Süper Ruhun Sancıları ya da Marie Mushenough’un Anıları
Tamamen Rus edebiyatı parodisi. İsimlerin komikliği, olaydan çok Kişinin iç dünyasındaki acılarına değinilmesi, birden bire bayılacak kadar aşık olmak ve yine acılar çekmek… Bu öyküde dalga geçilen ne varsa aynı şeyleri Rus edebiyatı için ben de düşünüyordum o yüzden kahkahalar atarak okuduğum favori
öykü oldu.
· Highlandsli Hannah ya da Aucherlocherty Gölü’nün Sahibi
Bu kez İskoçya’dayız. Bu öyküyü çok kısaca Seferoğulları ve Tellioğullarının Yeşil Vadi savaşı olarak adlandırmam yeterli olacaktır.
· Sırılsıklam Suyosunu ya da Okyanusta Cinnet
Leacock bu sefer de korsan maceraları, gizemli adanın esrarı gibi hikayelerin parodisini yapmış. Mürettebatındakileri her gün tek tek denize atan bir kaptan ve bir hazine…
· Caroline’ın Noeli ya da Esrarengiz Evlat
Kocası hapishanede yatan bir kadının acılı öyküsü… Yeterli miktarda parayı bulamazlarsa başlarına gelecekler…
· Asbestli Adam ya da Geleceğin bir Alegorisi
İkinci favori öyküm. Bu kez de fantastik bir öykü geliyor Leacock’tan. Geleceğe gidip gelecekteki insanların nasıl yaşadığını öğrenen bir adam ve gelecekte olanları okuyunca siz de o geleceğe gelmek isteyecek misiniz emin değilim :)
